مصاحبه اختصاصی دکتر مهدی آزادواری
مصاحبه اختصاصی
دکتر مهدی آزادواری
معاونت اقتصادی صندوق ذخیره شهرداری تهران
نگاه صندوق ها با هدف ثروت سازی به شرط داشتن چارچوب های اقتصادی هدفمند
س: به عنوان اولین سوال دورنمای فعالیت صندوق های ذخیره و سرمایه گذاری را چطور ارزیابی می کنید؟
ج : صندوق های ذخیره انواع مختلفی دارند، که یکی از آنها مثل صندوق ذخیره کارکنان شهرداری که ما الان هستیم، خیلی متفاوت است و در بازارهای اقتصادی و مالی انواع صندوق ها را داریم. اما صندوق های ذخیره کارکنان که متشکل از پرسنل مجموعه ای هستند، در حوزه شهرداری صندوق ذخیره شهرداری تهران را داریم و ممکن است بعضی از نهادها و ارگان های دیگر هم چه بخش دولتی، شبه دولتی و خصوصی از صندوق ذخیره برخوردار باشند.
این صندوق های ذخیره بیشتر برای آتیه کارکنان آن مجموعه ها راه اندازی می شود که بتواند با اخذ کسوراتی در سال یا ماه به صورت ذخیره برای آن ها عایدی بسیار خوبی در انتهای دوره بازنشستگی داشته باشد، و به این صورت منابعی که سالیانه یا ماهیانه از حقوق آن افراد کسر می شود برای آنان سرمایه گذاری می شود و آن سرمایه گذاری در انتهای هر سال مالی باید بازدهی متناسبی برای آن ها به همراه داشته باشد یعنی فلسفه ی صندوق های ذخیره نوعی ثروت سازی برای اعضای آن ها به حساب می آید .
س: آنوقت دورنمای این صندوق ها را چطور می بینید فکر می کنید موفق بوده است؟
ج: می دانیم موفقیت صندوق های ذخیره به عوامل مختلفی بستگی دارد.ما در سطح کلان اقتصاد می گوئیم ریسک های سیستماتیک و غیرسیستماتیک، یکسری موارد داخلی و موضوعات اقتصادی و سیاسی داخلی تاثیرگذار است و یکسری موارد اقتصادی و سیاسی خارجی تاثیرگذار است، اما در حوزه ی صندوق ها اگر سیاست های اقتصادی و سرمایه گذاری مناسبی توسط مدیرانی که صلاحیت حرفه ای داشته باشند برنامه ریزی شود برای مثال( در بازار سرمایه و بورس آئین نامه تائید صلاحیت حرفه ای مدیران را داریم) پس بنابراین مدیران باید طبق آئین نامه تائید صلاحیت حرفه ای مدیران مشخصه ها و ویژگی های لازم و کافی را داشته باشند تا بتوانند به موقع، درست و دقیق برنامه های خود را اجرا کنند.
اگر در صندوق های ذخیره ،آئین نامه و بسته های مشخص سرمایه گذاری در کوتاه مدت ، میان مدت و بلند مدت تعریف و اجرا شود موفقیت این صندوق ها کاملا تضمین شده خواهد بود و به نفع کارکنان آن مجموعه هاست، اگر غیر از این اتفاق بیفتد آن اعتمادسازی که سایر مدیران و کارکنان به مجموعه های خود می کنند از بین می رود زیرا باید سود عایدی برای اعضا به گونه ای باشد که حداقل نرخ تورم را پوشش بدهد و یا از حداقل نرخ سود بانکی بالاتر باشد تا مزیتی را هم برای آنها در پی داشته باشد و شاید بتوان طرح ها و بسته های سرمایه گذاری دیگری را تعریف کرد تا منابعی بیش از آن درصدی که از حقوقشان کسر می شود و در صندوق ها ذخیره می گردد در آنجا سرمایه گذاری شود.
س:آقای دکتر با توجه به اینکه حضور این صندوق ها بیشتر در حوزه های خدمات بازرگانی، سرمایه گذاری و مسکن و مسائلی از این قبیل بوده است.آیا فکر می کنید که حضورشان در بخش تولید نمی تواند مثمرثمرتر باشد؟
ج: سرمایه گذاری در حوزه تولید یکی از انواع سرمایه گذاری است که امنیت سرمایه گذاری بالایی را می خواهد زیرا از عوامل بسیاری تاثیر می پذیرد و سوددهی پایدار آن ناشی از شاخص های متفاوتی است و آن برگشت سرمایه در بازه های زمانی تقریبا بلندمدت تحقق خواهد یافت . اما تاثیرات خیلی مثبتی را در سطح کلان و در سطح اشتغال و در راستای سطح پایداری درآمدها و بهبود آرامش و امنیت و زندگی و کسب و کار مردم را به دنبال خواهد داشت، اما باید درست تشخیص داده شود وبه طور مناسب ورود آن مهیا شود به طوریکه اعضای این صندوق ها می توانند مشتری های بالقوه همان حوزه های مختلف تولید شوند .
س: آیا در حال حاضر صندوق شما به حوزه تولید ورود پیدا کرده است؟
ج: ازآنجایی که این صندوق در حوزه اقتصادی و سرمایه گذاری بیشتر فعالیت می کند بنابراین در حوزه های تولیدی ورود پیدا نکرده ولی صندوق های دیگری وجود دارند که در حوزه های تولیدی ورود پیدا کردند که ممکن است این ورود به صورت ۱۰۰% نباشد و مثلا خرید درصدی از سهام واحد تولیدی باشد که این امر می تواند یک مزیت باشد و ما هم می توانیم بررسی کنیم و به نظر من این هم یک گزینه خوب برای سرمایه گذاری می تواند باشد.
س:آیا در حال حاضر وجود صندوق ها در همه ی این عرصه ها اعم از خدمات ،تولیدی، بازرگانی، مسکن از نظر شما نمی تواند رقابت نابرابری با بخش خصوصی ایجاد کند و یا اینکه می تواند مکمل فعالیت های مکمله بخش خصوصی نیز باشد؟
ج: می تواند مکمل فعالیت های بخش خصوصی باشد و کمک کند چون اصلا هیچ تداخلی با هم ندارد و من اعتقاد دارم که حتی در بخش خصوصی محدودیت ها خیلی درست نیست و پشتوانه لازم را ندارند که اگر داشته باشند خیلی بهتر عمل می کنند و بهتر می توانند بخش هزینه ای خود را کنترل کنند ولی به نظر من شرکت های بخش خصوصی که تخصص ها و مهارتهایی در حوزه هایی دارند می توانند با صندوق هایی که شاید تخصص لازم را ندارند هم افزایی نمایند تا ضمن افزایش روحیه و فرهنگ کار تیمی بتوانیم استفاده مطلوب تری را از منابع و ظرفیت های خود ببریم.
س:چنانچه این همکاری بین بخش خصوصی و صندوق ها انجام گیرد چگونه می توان زمینه مشارکت را توسعه و بهبود داد؟
ج: الان در حوزه اقتصادی می توانیم بگوئیم هر بخش خصوصی که توانمند باشد و در حال تولید محصولی باشد چنانچه پیشنهاد مشارکتی داشته باشد که در آن پیشنهاد نرخ بازدهی داخلی یا همان IR مثبت باشد قابل بررسی است و در کمیته اقتصادی بررسی می شود و اگر تائید شود حتما می شود زمینه مشارکتی پیش بیاید.
س: یکی از اولویت های بخش اقتصادی ما بخش تولید بدون سرزمین است، آیا صندوق ها به این سمت رفته اند؛ در بخش گروه بندی روی این سبک سرمایه گذاری تاکنون کاری انجام شده است، آیا صندوق شما برنامه ای برای این سبک کارها در خارج از کشور دارد؟!
ج:ما، تا این لحظه اقدام خاصی انجام نداده ایم، و این اقدام منوط به انجام یکسری مطالعات دقیق است چون مثل یک شمشیر دو لبه می ماند از آنجاییکه ما مطالعاتی در حوزه منطقه CIS داشته ایم و بازده ی خوبی دارد، ولی اجرای این کار منوط به اطلاعات کامل و دقیق از قوانین و مقررات آن کشورها مانند: قوانین تجاری، قوانین حقوقی، روش های کارکردن در بازار و در نهایت امر سودآوری می توانیم داشته باشیم، زیرا به هر حال از سرمایه اعضا و کارکنان استفاده می شود و چنانچه با فعالیت های اقتصادی که می تواند درون کشور اتفاق بیفتد مقایسه شود چنانچه درصد بازدهی آن خیلی فراتر از این باشد می توانیم اقدام کنیم .
همچنین باید ببینیم انجام فعالیت درفراسرزمین چه مزیتی می تواند داشته باشد ضمن این که من شخصا اعتقاد دارم که نگاه به فعالیت های بین المللی برای هر بنگاه اقتصادی مزیت است، یعنی بایستی شناخت بازارهای بین المللی را داشته باشیم و همگام با بازارهای بین المللی پیش برویم که از منابع ارزی یا سودهای واقعی تر عقب نمانیم و بتوانیم از پتانسیل کشورهای دیگر استفاده کنیم و فعالیت های برای کشورمان به همراه داشته باشد و اگر این اتفاق بیفتد اتفاق بسیار خوبی است و ما در حال مطالعه این بازار هستیم (مخصوصا منطقه CIS)
س: اولیت بندی پروژه های شما براساس چه سیاست هایی انجام می شود؟
ج:پروژه هایی که ما طراحی و اجرا می کنیم بیشتر درحوزه سرمایه گذاری و در دوره های زمانی کوتاه مدت ، میان مدت وبلند مدت هستند زیرا ما باید بتوانیم به سهام داران جوابگو باشیم برای مثال فعالیت در بازار سرمایه یا بورس می تواند جز فعالیت های کوتاه مدت یا میان مدت قرار بگیرد اما درکوتاه مدت می توانیم بگوییم و یا انجام برخی از فعالیت های بازرگانی می تواند جزء برنامه های کوتاه مدت و میان مدت باشد و در کنار آن املاک و مستغلات دربلند مدت انجام می شود.
س:بهترین نرخ بازدهی مورد انتظار پروژه ها برای صندوق چقدر است؟
ج:حداقل ۳۰درصد
س: در صورت مشارکت، شرایط پذیرش جذب سرمایه گذاری چگونه می باشد؟
ج:فرضا یک نهاد تولیدی یا یک نهاد خدماتی می خواهد با ما مشارکت کند و طرحی دارد که نیاز به منابعی خواهد داشت و معتقد است اگر منابعی داشته باشد می تواند به بازدهی خیلی بالایی برسد لذا آن طرح بررسی می شود و چنانچه نرخ بازدهی آن متناسب با نرخ بازدهی تایید شده ی ما باشد در آنجا وارد بحث مشارکت می شویم .
س: بهترین گفتمان مدیریتی ما در توسعه و سازماندهی صندوق ها در حوزه توسعه سرمایه گذاری چه می تواند باشد؟
ج: ازآنجا که فلسفه صندوق ها ثروت سازی برای اعضای آن می باشد اگر واقعا به این فکر کنند که می توانند ثروت سازی کنند و در حوزه مالی اقتصادی هم سودهای قابل دستیافتنی به اعضای خود اعلام نمایند و به دنبال توسعه پایدار وعملیاتی کردن طرح های خود با رعایت مدیریت زمان باشند. میتوانیم شاهد این باشیم که در دوره های زمانی ۱۰ تا ۲۰ ساله، صندوق ها می توانند داراییهای خوبی را کسب نمایند و حتی به سمت اشتغال زایی و کارآفرینی پیش بروند.
س: آیا به نظر شما چگونه می توان با گفتمان مدیریتی برای اعضای صندوق ثروت سازی کنیم؟
ج:باید ثروت سازی برای اعضای صندوق، هدف گیری شود و برای رسیدن به اهداف، برنامه ریزی یکپارچه ای را طراحی و اجرا نماییم به گونه ای که بتواند ضمن دستیابی به ماموریت، اهداف چشم انداز را نیز مد نظر خود قرار دهد.
س: الان این امر اتفاق افتاده است؟این جز سیاست ها هم بوده است؟ اجراهم شده است؟
ج:بله ایم مساله جزء خط مشی ها بوده است و سرمایه صندوق و اعضای آن از زمان تاسیس تا کنون چندین برابر شده است.